Kağıda basılı bir faturanın elektronik ortamda hazırlanarak müşterilere iletilmesine e-fatura sistemi denir. E-faturalar kağıt üzerine basılan faturalar ile aynı hukuki niteliğe sahiptir. Bu sistem ilk olarak 5 Mart 2010 tarihinde yayınlanan 397 no’lu Vergi Usul Kanunu Tebliği ile uygulanmaya başlanmıştır. 2013 yılında ise bazı mükellefler için zorunlu hale getirilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığı, 19 Ekim 2019’da elektronik belgeleri düzenleyen 509 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ni Resmi Gazete’de yayınlayarak e-faturanın zorunlu olduğu mükellefleri belirtmiştir. Peki e-fatura uygulaması kimler için zorunludur?
- 2018 brüt satış hasılatı en az 10 milyon TL olan mükellefler, 01.01.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- 2018 brüt satış hasılatı en az 5 milyon TL olan mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- 2019 brüt satış hasılatı en az 5 milyon TL olan mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda yer alan Ek-1 listesindeki ürünlerin imali, ithali, inşası gibi nedenlerle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) lisansı alan mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır. 2020 ve 2020’den sonraki yıllarda gerçekleştirenler ise lisansın temini ya da imal, ithal ve inşanın gerçekleştirildiği ayı izleyen 4. aydan itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda yer alan Ek-3 listesindeki ürünleri imal, ithal, inşa eden mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır. 2020 ve 2020’den sonraki yıllarda gerçekleştirenler ise lisansın temini ya da imal, ithal ve inşanın gerçekleştirildiği ayı izleyen 4. aydan itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- İnternet ortamında ürün veya hizmet alımı, satımı, dağıtımı, kiralaması gibi işlemler için aracılık eden mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır. 2020 ve 2020’den sonraki yıllarda işe başlayacak olan mükellefler işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
- 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a göre tüccar olarak sebze meyve ticareti yapanlar ve bu ticaretten komisyon alan mükellefler, 01.01.2020 tarihine kadar e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır. 2020 ve 2020’den sonraki yıllarda işe başlayacak olan mükellefler işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde e-fatura sistemine geçiş yapmak zorundadır.
Yukarıda belirtilen mükelleflerin e-fatura kesmemesi durumunda ne olacağı birçok kişi tarafından merak konusudur. E-fatura’ya geçiş yapmamanın ya da e-fatura yerine kağıt fatura kesilmesinin hukuken bir cezası var mı? Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesine göre e-faturanın da içinde bulunduğu e-belge olarak düzenlenmesi gereken belgelerin, istisnai durumlar hariç kağıt belge olarak düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilir. 2021 yılı itibariyle uygulanacak olan bu ceza tutarları Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile güncellenmiştir. 2021 yılında uygulanacak olan tutarlar 2020 yılındakilere göre yüzde 9,11 oranında arttırılmıştır. Vergi Usul Kanunu’na göre;
- E-fatura alınmaması
- E-fatura verilmemesi
- E-faturada gerçek fiyattan başka fiyatlara yer verilmesi
- E-faturanın aslı ile örneğinde farklı meblağlar olması
- E-fatura yerine kağıt fatura düzenlenmesi
- E-faturanın hiç düzenlenmemesi, hallerinde 1 Ocak 2021 tarihli Özel Usulsüzlük Ceza Had ve Tutarları’na göre her bir belge için 380 TL usulsüzlük cezası uygulanır.
Bununla birlikte her bir tespit için 19 bin TL’den fazla ceza kesilemez. Ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam 190 bin TL’den fazla ceza kesilemez.
